jälkikirjoitus | post scriptum

Wskoczyłem na chwilę na zaniedbanego od dłuższego czasu bloga żeby zachować 'na zaś' kilka cytatów z książki Michała Narożniaka "Niewolnicy modernizacji. Między pańszczyzną a kapitalizmem" (wydawnictwo RM, Warszawa 2021). Po książkę warto sięgnąć chociażby ze względu na ciekawą perspektywę, o której sam dotychczas rzadko myślałem, kiedy przychodził mi do głowy temat pańszczyzny -- pracy pańszczyźnianej w obszarze innym niż hodowla i rolnictwo (w książce punktem odniesienia jest praca pańszczyźniania w kopalniach). Sytuacja 'odrabiania pańszczyzny' w kopalniach doprowadziła do powstania całego odrębnego 'ekosystemu pańszczyźnianego'. Jego porównanie z pracą pańszczyźnianą na roli może dać ciekawe wnioski -- nie tylko w zakresie różnic, ale też podobieństw oraz wzajemnych współzależności. Wracając do tematu cytatów -- może i anegdotycznie, ale stanowią ciekawe egzemplifikacje 'długiego trwania' polskiego systemu społeczno-gospodarczo-prawnego, kt